Het kerstkindje in de glazen schrijn – over de betovering van barokke kloosterstukken

Met de contrareformatie werd de pracht en praal zijn intrede in de liturgie geïntroduceerd. De pelgrimstochten beleefden een opleving en de cultus rond heiligen en relikwieën werd aangewakkerd. Na de middeleeuwen werd de verering van het kindje Jezus met name in Zuid-Duitsland en de Alpen gepraktiseerd, maar beperkte zich tot de reformatie vooral tot clausuren en vrouwenkloosters. Tijdens de barok werd deze verering publiek bezit. De meest bekende figuren waren als kopie niet alleen aanwezig in kerken, maar waren ook in de burgerlijke en boerenvertrekken terug te vinden, meestal als kerstkindje tijdens de Kerst.

Ook de kribbe beleefden vanaf het midden van de 16^e eeuw een enorme opleving, die werd aangevuurd door de Jezuïeten. In de katholieke gebieden werd het dagelijks leven bepaald door religieuze volkstradities. De tentoonstelling presenteert talrijke voorwerpen die de verschillende facetten van barokke vroomheid reconstrueren en illustreren: o.a. kindje Jezus voor de bedevaart, zogeheten “Fatschenkind” (het kind in doeken gewikkeld), wiegenkindjes en kinderen in beschilderde houten kistjes,  afbeeldingen van relikwieën, votieve en devotie afbeeldingen en kribbes die verwijzen naar twee belangrijke kribbelandschappen: Bovenschwaben en Napels.

Het thema “geestelijke huisapotheek” wordt in deze tentoonstelling vertegenwoordigd door barokke geneesmiddelen zoals fylacterion, gewijde voorwerpen die bescherming boden, rozenkransen, gebedsdoeken, stofrelikwieën en amuletten. Deze tonen aan hoe men zich destijds bewapende tegen de ziektes in lijf en ziel.

De verzameling van Monika Lennartz wordt gepresenteerd in de sfeer van de burgerlijke wooncultuur van het Couven-Museums. De doelstelling van de tentoonstelling is de barokke vroomheid, voornamelijk de gebruiken rondom de kersttijd te laten herleven en zowel bekende als vergeten tradities in een nieuw licht te bekijken.

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus.